İnkontinans Nedir
Makaleler
Kardag
İnkontinans Nedir? Üriner ve Fetal İnkontinans Nedenleri
İdrar kaçırma olarak bilinen inkontinans, yaşam kalitesini etkileyen önemli bir sağlık sorunudur. Bu yazıda nedenlerini, belirtilerini ve çözüm yollarını detaylıca öğrenin.”
- İnkontinans Nedir?
- İnkontinans Neden Olur?
- İnkontinans Belirtileri Nelerdir?
- İnkontinans Nasıl Teşhis Edilir?
- İnkontinans Tedavisi Nasıl Yapılır?
- İnkontinans Hakkında Sık Sorulan Sorular
İnkontinans Nedir? İdrar Kaçırma Problemleri ve Çözümleri
İnkontinans, mesane veya bağırsak kaslarının kontrol edilememesi sonucu istemsiz idrar veya dışkı kaçırma durumudur. Bu durum, günlük yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir ve sosyal izolasyona yol açabilir. Genellikle yaşlılarda ve kadınlarda daha sık görülse de, her yaştan bireyi etkileyebilir.
Üriner İnkontinans (İdrar Kaçırma)
Üriner inkontinans, mesane kaslarındaki sorunlar nedeniyle kişinin istemsizce idrar kaçırmasıdır. Bu durumun birçok farklı tipi ve nedeni bulunmaktadır:
Stres İnkontinansı: Öksürme, hapşırma, gülme, egzersiz yapma gibi karın içi basıncı artıran durumlarda idrar kaçırma. Genellikle pelvik taban kaslarının zayıflamasından kaynaklanır.
Sıkışma İnkontinansı (Urge İnkontinans): Ani ve şiddetli bir idrara çıkma hissiyle birlikte tuvalete yetişemeden idrar kaçırma. Mesane kaslarının istemsiz kasılmalarıyla ilişkilidir.
Taşma İnkontinansı: Mesanenin tam boşalamaması ve sürekli damlama şeklinde idrar kaçırma. Genellikle mesane çıkışında bir tıkanıklık veya mesane kaslarının zayıflığı sonucu görülür.
Fonksiyonel İnkontinans: Fiziksel veya zihinsel engeller nedeniyle tuvalete zamanında gidememekten kaynaklanan idrar kaçırma.
Karışık İnkontinans: Stres ve sıkışma inkontinansının bir arada görülmesidir.
Fekal İnkontinans (Dışkı Kaçırma)
Fekal inkontinans, rektum ve anal sfinkter kaslarının kontrol edilememesi sonucu dışkı veya gaz kaçırma durumudur. Bu durum, ishal, kabızlık, sinir hasarı veya kas zayıflığı gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir.
İnkontinans Neden Olur?
Geçici İnkontinans Nedenleri:
İdrar Yolu Enfeksiyonları (İYE): Enfeksiyon, mesaneyi tahriş ederek sık idrara çıkma ve inkontinansa yol açabilir. Tedavi sonrası genellikle düzelir.
Bazı İlaçlar: Diüretikler, antidepresanlar ve sakinleştiriciler gibi bazı ilaçlar idrar kaçırma riskini artırabilir.
Alkol, Kafein ve Gazlı İçecekler: Bu maddeler mesaneyi uyararak idrar üretimini artırabilir ve idrar kaçırmaya neden olabilir.
Kabızlık: Kronik kabızlık, rektumun doluluğu nedeniyle mesane üzerinde baskı oluşturarak idrar kaçırmaya yol açabilir.
Hamilelik: Rahim büyüdükçe mesaneye baskı yapar ve hormonal değişiklikler de idrar kaçırmayı tetikleyebilir. Genellikle doğumdan sonra düzelir.
Kalıcı İnkontinans Nedenleri:
Doğum: Vajinal doğum, pelvik taban kaslarını zayıflatabilir veya mesane sinirlerine zarar verebilir. Pelvik organ sarkması da inkontinansa neden olabilir.
Yaşlılık: Yaşla birlikte mesane kasları zayıflar, mesanenin idrar depolama kapasitesi azalır ve istemsiz kasılmalar artabilir.
Menopoz: Östrojen hormonundaki azalma, mesane ve üretra dokularını etkileyerek inkontinans riskini artırabilir.
Prostat Büyümesi (BPH) ve Prostat Kanseri: Erkeklerde büyümüş prostat bezi idrar akışını engelleyerek taşma inkontinansına yol açabilir. Prostat kanseri tedavileri de yan etki olarak inkontinansa neden olabilir.
Fiziksel Tıkanıklıklar: İdrar yolundaki tümörler veya mesane taşları idrar akışını engelleyerek idrar kaçırmaya neden olabilir.
Nörolojik Bozukluklar: Multipl Skleroz (MS), Parkinson hastalığı, felç, beyin tümörü veya omurilik yaralanmaları gibi durumlar, mesane kontrolünü sağlayan sinir sinyallerini bozarak inkontinansa yol açabilir.
İnkontinans Belirtileri Nelerdir?
Geçici İnkontinans Nedenleri:
İnkontinansın en yaygın belirtisi istemsiz idrar veya dışkı kaçırmadır. Bunun yanı sıra şu belirtiler de görülebilir:
Öksürürken, hapşırırken, gülerken veya egzersiz yaparken idrar kaçırmak.
Ani ve kontrol edilemeyen idrara çıkma ihtiyacı, tuvalete yetişemeden idrar kaçırmak.
Özellikle geceleri sık idrara çıkma ihtiyacı.
Uyku sırasında idrar kaçırmak (enürezis).
İdrar yaparken ağrı veya yanma hissi.
Tekrarlayan mesane enfeksiyonları.
Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız ve günlük yaşamınızı olumsuz etkiliyorsa, bir uzmana danışmanız önemlidir.
İnkontinans Nasıl Teşhis Edilir?
Geçici İnkontinans Nedenleri:
İnkontinans teşhisi için doktorunuz öncelikle kapsamlı bir tıbbi öykü alacak ve fiziksel muayene yapacaktır. Kadınlarda pelvik muayene, erkeklerde ise prostat muayenesi genellikle yapılır. Teşhise yardımcı olacak ek testler şunları içerebilir:
İdrar Tahlili: İdrar yolu enfeksiyonu veya kan gibi sorunları tespit etmek için.
Mesane Ultrasonu: Mesanenin ne kadar idrar tuttuğunu ve boşaldıktan sonra ne kadar idrar kaldığını görmek için.
Stres Testi: Öksürme veya hapşırma sırasında idrar kaçırma olup olmadığını gözlemlemek için.
Sistoskopi: İdrar yolunu ve mesaneyi incelemek için ucunda kamera olan ince bir tüpün kullanılması.
Ürodinamik Testler: Mesanenin ve üretranın idrarı depolama ve boşaltma yeteneğini değerlendiren testler.
Ped Testi: Belirli bir süre boyunca kullanılan pedlerin ağırlığındaki artışı ölçerek idrar kaçırma miktarını belirlemek için.
İnkontinans Tedavisi Nasıl Yapılır?
Geçici İnkontinans Nedenleri:
İnkontinans tedavisi, durumun nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterir. Tedavi yaklaşımları şunları içerebilir:
Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
Sıvı Tüketimini Düzenlemek: Özellikle akşam saatlerinde kafeinli, alkollü ve gazlı içecek tüketimini sınırlamak.
Kilo Verme: Fazla kilolar, mesane üzerindeki baskıyı artırabilir. Kilo vermek idrar kaçırmayı azaltmaya yardımcı olabilir.
Beslenme Alışkanlıkları: Kabızlığı önlemek için lifli gıdalar tüketmek.
Fiziksel Aktivite: Düzenli egzersiz genel sağlığı destekler.
Pelvik Taban Egzersizleri (Kegel Egzersizleri):
Özellikle kadınlarda pelvik taban kaslarını güçlendirmek, stres inkontinansının tedavisinde oldukça etkilidir. Bu egzersizler, idrarı durdurmaya yarayan kasların sıkılıp gevşetilmesini içerir.
Mesane Eğitimi:
Mesanenin idrar tutma kapasitesini artırmak ve idrara çıkma aralıklarını uzatmak için uygulanan bir yöntemdir. Belirli aralıklarla tuvalete gitme ve bu aralıkları kademeli olarak uzatma prensibine dayanır.
İlaç Tedavisi:
Bazı durumlarda, mesane kaslarını rahatlatarak veya kasılmalarını azaltarak idrar kaçırmayı kontrol altına almaya yardımcı ilaçlar reçete edilebilir.
Tıbbi Cihazlar: Bazı kadınlar için vajinal peserler (halkalar) veya üretra ekleri gibi cihazlar kullanılabilir.
Cerrahi Müdahale:
Diğer tedavi yöntemlerinin etkili olmadığı veya anatomik bir problem olduğu durumlarda cerrahi seçenekler değerlendirilebilir. Örneğin, mesane sarkmasını düzeltme veya üretrayı destekleyici askı ameliyatları yapılabilir.
Unutmayın ki inkontinans, utanılacak bir durum değildir ve tedavi edilebilir bir sağlık sorunudur. Erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleriyle yaşam kalitenizi artırmak mümkündür.
İnkontinans Hakkında Sık Sorulan Sorular
Geçici İnkontinans Nedenleri:
İnkontinans ne demek?
İnkontinans, mesane veya bağırsak kaslarındaki kontrol kaybı sonucu istemsiz idrar veya dışkı kaçırma durumudur.
İnkontinansa ne iyi gelir?
Alkol, kafein ve asitli yiyecek tüketimini azaltmak veya bırakmak, sıvı alımını düzenlemek, kilo vermek ve düzenli fiziksel aktivite inkontinans semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Pelvik taban egzersizleri ve mesane eğitimi de önemli rol oynar.
Size Nasıl Yardımcı Olabiliriz ?
Mesane eğitimi, teknikleri ve tedavisi
Yatak Koruyucu Kullanımı ve Faydala
